ELEKTRONİK TİCARETTE LOJİSTİK:
E-LOJİSTİK
Devamlı yeni ürün, hizmet ve bilginin üretildiği günümüz
koşullarında; iş dünyası her gün yeniden doğmaktadır. Şirketler birbirleri hatta
bazen kendileri ile yoğun bir rekabet içine girmektedir. Başarılı
olabilmeleri için yeni fırsat alanları bulmak ve bunu en hızlı şekilde kendi
faaliyetlerine uyarlayarak, müşterilerinin hizmetlerine göre şekillendirip
sunmak zorundadırlar. Teknolojinin bu gelişimi ile neredeyse her türlü
işletme için geleneksel ticaretten, e-ticarete geçmek kaçınılmaz hale
gelmiştir.
E-ticaret; işletmeleri, tedarikçileri, müşterileri ve
teknolojiyi yakından etkilemektedir. İşletmelerin örgüt yapılarını, bilgi
teknolojilerinin kullanımını, ticaret yapı ve gerçekleşme ortamını, tedarik
sürelerini, müşterilerin tutum ve isteklerini şekillendirmektedir.
E-lojistik; daha fazla bilgi ve hizmetin sunulduğu,
geleneksel lojistiğin gelişmiş şeklidir. Daha açık bir anlatımla; geleneksel lojistik
süreçlerinde (satınalma, depolama, müşteri hizmetleri vb.) internet
teknolojilerinin temel alındığı sistemdir. Elektronik ticaretin gelişimi ile,
geleneksel lojistik kökten değişmiş; çevik ve yüksek hızlı bir lojistik
yaklaşımı gerekli hale gelmiştir. Geleneksel lojistik ile e-lojistik
karşılaştırıldığında en temel farkın lojistik görüşünün değişiminde
yaşandığı görülmektedir. Artık müşteriler “satın alma düğmesi”ne bastıkları
andan malları teslim alma zamanına kadar-bazı durumlarda malların dönüş anları-
kendilerine özgü, esnek ve yüksek hızlı, hizmet devamlılığı olan teslimatlar
talep etmektedirler.
Elektronik ortamda gerçekleşen alışverişler, ister nihai
tüketiciye yapılsın ister işletmeler arasında yapılsın fiziki ortamda bir
nakliye ve teslimle sonuçlanır. Bu nedenle, elektronik ticaretin
lojistik sektöründe önemli bir büyüme yaratacağı açıktır.
İnternet
üzerinden yapılan satışların artması, yeni dağıtım, taşıma ve lojistik modellerini
de gündeme getirecektir. Diğer taraftan, perakendeciliğin değişmesi ve gelişmesiyle
alt hizmetler olarak depolama, dağıtım, hizmet, ambalaj ve paketleme de
değişecek ve gelişecektir. Sonuç olarak, internet ve e-ticaretin gelişmesi ile
lojistik sektörü de gelişecek ve değişime uğrayacaktır.
E-ticaretin
lojistik işletmelerine uygulanması şu yararları sağlayacaktır:
·
Gerekli
ürünlerin temini,
·
Ürünlerin
koşullara uygun yerlere konumlandırılması,
·
Ürünlerin
rekabet edilebilir fiyatla sunulması,
·
Ürünlerin
ihtiyaçları olundukları sırada kullanılır halde bulundurulması,
·
Ürünlerin
müşterilere doğru zamanda teslim edilmesi.
Bu
sayılan maddeler e-lojistiğin özünü oluşturur. Bu beş maddeyi uygulayabilmek
için; e-lojistik stratejiler kurmak, planlama yapmak, ortaklıklar kurmak ve
teknolojiyi kullanmak zorundadır. Hız ve müşteriye özgü oluşturulan hizmetler,
e-lojistiğin göze çarpan ilk özelliklerindendir. Hız ile belirtilmek istenen,
sadece sipariş edilen malların istenilen zamanda bulundurulmasını sağlamak
değil aynı zamanda değişimlere hızla uyabilmek ve esneklik yaratmak, hızlı
yanıt verebilmektir. Müşteriye özgü hizmetlerin oluşturulmasında e-lojistiğin
dinamik olma özelliği de belirir. Çünkü çoğu zaman özel siparişleri içerir,
müşteriler artık kendisine ortak olarak görecek daima yanında olduğunu bildiği
günün her saati izlenirliği olan sağlayıcılarla çalışmak arzusundadır.
Geleneksel lojistik faaliyetler, bu gereksinimlere karşılık verme konusunda
yetenekli değildir.
E-LOJİSTİK FAALİYETLERİ
Değişen ürün ve hizmet talepleri, işletmelerin yapılarını
değiştirmelerini ve bu yapıya uygun faaliyetler geliştirmelerini
gerektirmiştir. Günümüzde lojistik işletmeleri, faaliyetlerini hızlı ve eş
zamanlı bilgi paylaşımı sunan sistemler geliştirerek düzenlemektedir.
|
E-lojistik öğelerini şu şekilde sıralamak mümkündür:
·
Depolama,
·
Ambalajlama ve Yükleme,
·
Satınalma,
·
Taşıma Yönetimi,
·
Geri Dönüşüm,
·
Stok Planlama ve Kontrol,
·
Talep Tahmini,
·
Müşteri Hizmetleri,
·
Sipariş Süreci,
·
Diğer Hizmetler.
|
Bilgi teknolojileri (IT) alanındaki yenilikler geçtiğimiz
on yıl boyunca şaşırtıcı bir hızla gelişme göstermiştir. İlk olarak hızla
yayılan internet teknolojisi ve ağ teknolojisinin ilerlemesi, hemen hemen her
yerden internet ağına girişe olanak vermiştir. Bunun sonucu olarak, internet uygulamalarından
doğan e-ticaret ve mobil ticaret gibi araçlar global işletmeler ve şirketler
arası uygulamalar için teknoloji altyapısı sağlamaktadır. Ayrıca hesaplama
gücündeki sürekli artış ve bilgisayar donanımlarının düşmekte olan fiyatları,
ileri planlama programlama (APS) veya tedarik zinciri ağ planlama uygulamaları
gibi çalışmanın ileriki konusunda açıklanacak olan bir çok yeni yazılım
çözümlerini mümkün hale getirmiştir.
Müşteri tarafından elektronik imkanlar kullanılarak
verilen sipariş, bütün akışın kontrol edildiği ve yönlendirildiği yönetim
merkezinde değerlendirilmekte ve onaylanmasının ardından iş emrinin verilmesi
ve bu emrin alındığının merkeze bildirilmesi, müteakiben yüklemenin
gerçekleştirilmesi ve bu işlemin merkeze bildirilmesi, ardından merkezdeki
müşteri bilgi hizmetleri aracılığıyla malın yüklendiğinin müşteriye
bildirilmesi, mal müşteriye ulaştığında boşaltma işleminin yapılması ve bu
durumun merkeze bildirilmesi ve son olarak da müşteri bilgi hizmetleri
aracılığıyla müşterinin malın indirildiğine dair bilgilendirilmesi işlemleri
gerçekleştirilmektedir. Bütün bu uygulamalar elektronik ortamda ve genellikle
otomatik olarak gerçekleştirilmektedir. Mal akışı devamlı bir şekilde gözlenebileceği
böyle bir sistem içerisinde en hızlı ve en esnek çözüm üretilerek hizmetin
optimal şekilde sağlanmasına imkan tanımaktadır.
