ANTREPO NEDİR?
Antrepo, Fransızca’dan
dilimize geçmiş bir kelimedir. Kelime anlamı, gümrüklere gelen ticari eşyanın
konulduğu, korunduğu yer, ardiyedir. Antrepo gümrük gözetimi altında bulunan
eşyanın konulması amacıyla kurulan ve kuruluşunda aranacak kosulları ve nitelikleri
yönetmelikle belirlenen yerlere denir. Ayrıca antrepolar esyanın gümrük mevzuatında
düzenlenen şekilde konulması hâlinde süresiz kalabildiği ve eşyanın antrepoda kaldığı
süre içinde eşyaya terettüp eden vergilerin ödenmediği bir gümrük rejimidir.
Bu rejimi ve olayın
işleyişini şu şekilde açıklamak mümkündür:
İthalatçı konumundaki
bir firma, üçüncü ülke menşeli bir malın topluluk dışı bir ülkeden ithali
esnasında malın tamamını ülkesine sokarak bütün ithalat vergilerini ödemek istemiyorsa
malları bir gümrük antreposuna yerleştirmek suretiyle ithalat vergisini ödemez.
Sadece malların bulunduğu süre için antrepoya ardiye masrafı öder. Malları yurt
içinde müşteri bulup sattıkça parti parti antrepodan çeker ve ithalat vergisini
her parti mal için öder.
Diğer bir ifade ile
ithalatçı, bu rejim sayesinde üçüncü bir ülkeden satın aldığı malları fiili olarak
ithal etmesine karşı resmi olarak ithal etmemiş kabul edilmektedir. Bu da ona ithalat vergisi, resim ve harç gibi benzeri
masrafları erteleme imkanı tanımaktadır.
Antrepo Çeşitleri
Antrepolar; gümrük
gözetimi altında bulunan eşyanın veya izin verildiği durumlarda ihraç eşyasının
konulduğu genel ve özel antrepolar olmak üzere ikiye ayrılır.
Genel Antrepo: Eşyanın konulması için herkes tarafından kullanılabilen gümrük
antrepolarıdır. Genel antrepolar A, B, F tipi olmak üzere kendi arasında 3’e
ayrılır.
A
tipi antrepo: İşletmecisinin stok
kayıtlarını tuttuğu ve antrepoya konulan eşyada herhangi bir noksanlık olması
hâlinde gümrük vergileri ödemekten sorumlu olduğu genel antrepo tipidir.
B tipi
antrepo: Antrepoya konulan eşyadan
Gümrük Kanunu'nun 97. maddesinin birinci fıkrasında belirtilen kullanıcının
sorumlu olduğu, antrepo beyannamesini kullanıcının verdiği genel antrepo
tipidir. Antrepo işletmecisinin sorumluluğu sınırlıdır. Antrepo işletmecisi
sadece antrepoyu kiralar. Antrepo stok kayıtları tutulmadığından beyanname ve belgeler
gümrük kontrolüne esas teşkil eder.
F
tipi antrepo: Gümrük idarelerince
işletilen genel antrepo tipidir.
Özel Antrepo: Sadece antrepo isletmecisine ait eşyanın konulabildiği gümrük
antrepolarıdır. Özel antrepolar C, D, E tipi
olmak üzere kendi arasında 3’e ayrılır.
C tipi
antrepo: İşleticisi ve kullanıcısı
aynı kişi olan ve antrepoya alınan eşyadan bu kişinin sorumlu olduğu özel
antrepo tipidir.
D tipi
antrepo: İşleticisi ve
kullanıcısının aynı kişi olduğu, Gümrük Kanunu'nun 104. maddesinin üçüncü
fıkrasının uygulandığı özel antrepo tipidir. Eşyanın antrepoya alındığı
tarihteki kıymet miktarı dikkate alınarak vergiler hesaplandığından buralara
konulan eşya, basitleştirilmiş usul ile serbest dolaşıma sokulabilir.
E tipi
antrepo: İşleticisi ve
kullanıcısının aynı kişi olduğu, Gümrük Kanunu'nun 93. maddesinin üçüncü
fıkrası uyarınca, izin hak sahibinin depolama yerinin antrepo addedildiği veya
depolama yeri olmasa dâhi, eşyaya antrepo rejimi hükümlerinin uygulandığı özel
antrepo tipidir.